Verbeteringen en plannen voor STAP-budgetregeling

Gisteren, op 28 november hebben Minister Van Gennip van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Minister Wiersma van het Ministerie van Primair en Voortgezet Onderwijs een brief gestuurd aan de Tweede Kamer over de STAP-budget regeling. In deze brief wordt ingegaan op de verbeteringen die zij willen inzetten, vanuit de overtuiging dat STAP in de basis een geschikt en flexibel instrument is om mensen te ondersteunen in hun ontwikkeling.

Hieronder is een overzicht van de maatregelen en plannen uitgewerkt. Hierbij hebben wij de belangrijkste tekstdelen uit de brief letterlijk overgenomen om je zo volledig en juist mogelijk te informeren.  

De maatregelen hebben 4 doelstellingen:

• aanpak misbruik en oneigenlijk gebruik
• toesnijden van scholing op arbeidsmarktrelevantie
• toegankelijk maken voor aanbieders van scholing
• verbeteren van de aanvraagprocedure

Maatregel 1 Intensieve inzet Toetsingskamer

‘Vanaf de start van STAP in maart 2022, zijn zo’n 5.000 opleidingen op aangeven van de Toetsingskamer vrijwillig uit het scholingsregister verwijderd.’
‘Op 1 november jl. is naar aanleiding van alle signalen een wijzigingsregeling in werking getreden die de taken van de Toetsingskamer heeft verhelderd en op enkele punten verduidelijking heeft aangebracht, zodat opleiders zich beter aan de voorwaarden van STAP kunnen houden. Zo is duidelijker aangegeven wanneer een opleiding marktconform en arbeidsmarktgericht is. Ook is extra benadrukt dat opleidingen met voordelen voor aanvragers (denk aan cadeaus en snoepreisjes) van STAP zijn uitgesloten. Dit was op basis van de regeling vanaf de start van STAP reeds het geval, maar is per 1 november verder geëxpliciteerd.’

Maatregel 2 Verbetering kwaliteitsbewaking door keurmerken

‘De keurmerken NRTO en CEDEO zullen hun systematiek moeten aanpassen door op opleidingsniveau te beoordelen of deze voldoen aan gestelde kwaliteitseisen en voorwaarden van STAP.’ 

Maatregel 3 Aanpak verdienmodel door begrenzing aantal STAP-subsidies per opleiding

‘Uit de monitoringgegevens van UWV blijkt dat een beperkt aantal opleiders met een aantal opleidingen een relatief groot beslag legt op het STAP budget. Een aantal van deze opleiders biedt opleidingen aan met een grote onlinecomponent. Voor deze opleiders is het aantrekkelijk stevig in te zetten op marketing en een groot aantal deelnemers te werven, omdat de extra kosten bij een groter aantal deelnemers beperkt zijn.
Deze werkwijze brengt naast aanzienlijke financiële voordelen voor deze opleiders, maatschappelijk belangrijke en onbedoelde nadelen met zich. Het versterkt de toeloop op het STAP budget, dat altijd snel na openstelling van het tijdvak is uitgeput. Andere opleiders, die werken met meer intensieve begeleiding of daadwerkelijk een klas bijeen brengen, krijgen te maken met deze concurrentie. Burgers krijgen opleidingen met een grote online component en minder intensieve begeleiding. Het is de vraag of de opleiding die succesvol gemarket wordt, voor deelnemers daadwerkelijk de opleiding is die past bij versterking van hun arbeidsmarktpositie. Op deze manier schiet STAP zijn doel voorbij en draagt het niet bij aan versterking van de eigen regie op de loopbaan. Het ondermijnt draagvlak voor deze regeling.
Om deze onwenselijke situaties aan te pakken, wordt op korte termijn met de ketenpartners het proces uitgewerkt om begin 2023 het aantal STAP-subsidies per opleiding te begrenzen. De juridische basis voor deze begrenzing wordt in de STAP-regeling opgenomen; een wijziging van de regeling op dit punt is in voorbereiding. Op basis van de ervaring in het eerste jaar, is de inschatting dat een beperkt aantal opleiders met dit subsidieplafond geconfronteerd zal worden. Opleiders worden vanzelfsprekend geïnformeerd over deze begrenzing, zodat zij deze kunnen betrekken in hun communicatie richting burgers over de mogelijkheden om met een STAP-subsidie gebruik te maken van hun scholingsaanbod. Voor burgers zijn de gevolgen beperkt, omdat zij een vergelijkbare opleiding bij een andere aanbieder kunnen uitkiezen.

Naast reclames van cadeaus en snoepreisjes van STAP hebben wij ook gezien dat vaak geadverteerd wordt met “gratis” opleidingen. Dat zijn ze natuurlijk niet. Er wordt bezien of dit juridisch ingeperkt kan worden, waaronder ook zogenoemde affiliate marketing. Streven is dit te betrekken bij de voorgenomen regelwijziging in december 2022.

Ten slotte zijn er prijsontwikkelingen te zien die serieuze vragen oproepen. UWV heeft een eerste verkennende analyse gemaakt, waaruit blijkt dat de prijzen voor opleidingen uit het scholingsregister soms sterk zijn gestegen. Er kunnen verklaarbare redenen zijn voor deze prijsontwikkeling. De prijsontwikkeling kan echter ook een indicatie zijn van oneigenlijk gebruik en/of financieel gewin, bijvoorbeeld als de stijging niet proportioneel is of niet is ingegeven door meer inhoud of hogere kwaliteit. Nader onderzoek hiernaar wordt opgestart. Uw Kamer wordt begin volgend jaar geïnformeerd over uitkomst en de verdere aanpak hiervan.’

Maatregel 4 Voorrang voor bepaalde typen opleidingen

‘De motie Dassen vraagt het kabinet om STAP-budget te richten op scholing naar maatschappelijk cruciale sectoren als techniek en ICT. De minister van SZW heeft uw Kamer toegezegd de mogelijkheden hiertoe te inventariseren. Daarin wordt de vraag meegenomen hoe de keuzevrijheid voor mensen behouden kan blijven. Daarnaast kijken we hoe het STAP-budget in bredere zin kan worden gericht op arbeidsmarktrelevante scholing, waaronder scholing gericht op de maatschappelijk cruciale sectoren techniek, ICT, onderwijs en zorg. Dat kan bijvoorbeeld door de mogelijkheid te creëren dat aanvragen van burgers voor door de overheid erkende opleidingen en branche-opleidingen in de maatschappelijk cruciale sectoren onderwijs, zorg, ICT en techniek met voorrang in aanmerking komen voor een STAP-budget. Dit laat de keuzevrijheid intact. Bijkomend voordeel is de verwachting dat de voorrangspositie van maatschappelijk relevante scholing ook een positief effect zal hebben op de kwaliteit van het scholingsaanbod in het scholingsregister.

Om dit op afzienbare termijn in te kunnen voeren, wordt gewerkt aan een voorstel met een beperkt aantal opleiders en keurmerken, bijvoorbeeld de kleine groep door OCW-erkende opleidingen en branche specifieke opleiders. De Kamer wordt, mede op basis van een beoordeling van de uitvoerbaarheid en haalbaarheid door de ketenpartijen en overleg met de relevante departementen, in het eerste kwartaal van 2023 geïnformeerd over hoe en wanneer STAP gericht kan worden ingezet.’

Maatregel 5 Arbeidsmarktrelevantie en leerrechten

‘In het coalitieakkoord is een maatregel opgenomen om leerrechten vorm te geven. De beschikbare middelen van € 500 miljoen voor de periode 2023 tot en met 2026 worden ingezet via het STAP-budget voor mensen die maximaal mbo-4 zijn opgeleid. De ketenpartners zijn gevraagd om een uitvoeringstoets. Wanneer de uitvoeringstoetsen binnen zijn, zullen de Kamer nader worden geïnformeerd. In de regeling is vooralsnog medio 2023 opgenomen, maar de mogelijke invoering wordt meegenomen in deze nadere informatie. Voor 2023 is gekozen voor een extra compartiment en voor andere jaren kan nog gekeken worden naar een alternatieve invulling. Daarbij kan worden verkend hoe extra prikkels kunnen worden gegeven om mensen te stimuleren tot scholing die van belang is voor maatschappelijk cruciale sectoren.’

Maatregel 6 Toelating andere keurmerken en erkenningen

‘Het aantal keurmerken dat toegang tot het scholingsregister heeft, wordt vanaf 2023 uitgebreid. Op 31 oktober jl. is het Raamwerk nieuwe erkenningen gepubliceerd op www.stapvooropleiders.nl.
Opleiders moeten één jaar actief zijn op de onderwijsmarkt alvorens een keurmerk of erkenning aan de opleider afgegeven kan worden.’
 

Maatregel 7 Verbeteren aansluiting publieke aanbieders

‘Om de aansluiting van publieke opleiders tot het STAP-scholingsregister te vergemakkelijken komt eind dit jaar de directe geautomatiseerde koppeling ook voor universiteiten en hogescholen beschikbaar. De koppeling maakt het opvoeren van opleidingen in het register eenvoudiger.’

Maatregel 8 Toegang en compensatieregeling voor EVC-procedures

‘Streven is om in de doorontwikkeling van STAP, EVC-procedures alsnog op te nemen in het scholingsregister. Het streven was eerder 1 januari 2023, maar dit is helaas vanuit de uitvoering niet mogelijk gebleken. Als gevolg daarvan is met EVC-aanbieders gesproken over een tijdelijke overbruggingsregeling, die een dezer dagen zal worden gepubliceerd.’

Maatregel 9 Toegang voor meerjarige opleidingen

‘Vanaf naar verwachting 1 juli 2023 gaat een gewijzigde systematiek van STAP in, waarmee ook meerjarige opleidingen gefaciliteerd worden met STAP-budget. Hierbij wordt rekening gehouden met de aanlevertermijn van opleidingen voor het volgende cursusjaar van publieke opleiders op 1 april. Voor degenen die nu al met een meerjarige opleiding willen beginnen, kan STAP-budget wel voor het eerste jaar of voor aparte scholingsactiviteiten worden aangevraagd.’

Verbeteren van de aanvraagprocedure

‘De ketenpartijen werken aan een verandering van het aanvraagproces, waarbij de lange wachtrijen kunnen worden voorkomen. De implicaties van deze verandering worden op dit moment in een uitvoeringstoets uitgevraagd. Als de ketenpartners concluderen dat dit haalbaar is, zal deze aanpassing naar verwachting medio 2023 gerealiseerd kunnen worden.’

STAP-ontwikkeladvies

‘De bedoeling was om per 2023 met middelen uit het Nationaal Groeifonds te starten met experimentele pilots om het ontwikkeladvies nog effectiever in te zetten. Helaas heeft het Nationaal Groeifonds dit voorstel afgewezen, vanwege vragen over de onderzoeksopzet. Omdat het belangrijk blijft om ontwikkeladvies als flankerend beleid beschikbaar te hebben, wordt het STAP-ontwikkeladvies in 2023 voortgezet, aangevuld met kleinschalige pilots om het bereik te vergroten, vanuit de reeds beschikbare middelen voor STAP. Einde dit jaar ontvangt uw Kamer over de voortzetting van het ontwikkeladvies nog een afzonderlijke brief.’
 
 
De volledige brief kun je hier lezen.